Son Güncelleme: 20 Eylül 2020

"Evet, isterim diyenler" için cevap hazır: Incognito blokzinciri.

Incognito blokzincirinin mevcut özelliklerini tek seferde ve kolay anlaşılır şekilde anlatmaya çalışacağım.

Incognito ile ilk temasım geçen yıl sanırım Ekim aylarında oldu, bir airdrop vesilesiyle. Ne yapacakmış bu insanlar diye biraz projeye bakarım, sonra genellikle yoluma devam ederim. Çoğu proje birbirinin benzeri olur, epeycesi şansını denemek için proje başlatır. Arada dolandırıcı projeler de eksik olmaz tabii :) Fakat bu projede ilk baştan itibaren farklı oldu. Ben ilgilenmeye başladığımda testnet aşamalarının sonlarındaydı ve kendi üretimleri madenci (miner) cihazları vardı. Kripto konusunda bilgili olmayanlar bu tak-çalıştır şeklindeki cihazı kullanarak Incognito ağının doğrulayıcısı (validator) olabilecek ve pasif gelir (passive income) elde edebilecekti. Diğerleri de VPS kullanarak ya da kendi bilgisayarları aracılığıyla madencilik yapabilecekti. Beni etkileyen diğer özellik ise projenin gizlilik tabanlı olmasıydı. Diyeceksiniz ki "Monero, Dash, Zcash vs. de öyle". Fakat bu projeler size kripto varlıklarınızı "olduğu gibi" gizlice taşımanıza izin vermiyor. Örneğin, belli bir miktar BTC'yi başkasına gizlice taşımak istiyorsunuz. Önce, BTC'yi herhangi bir gizlilik tabanlı koine (Monero, Dash, Zcash vs.) çevirmeniz gerekiyor. Sonra karşı tarafa aktarmanız, alıcı tarafın da aldığı koini tekrar BTC'ye çevirmesi gerekiyor. Arada birçok komisyon ödeniyor, aktarım süresince değer kaybı riski doğuyor (ki kripto varlıklarının fiyatları çok hızlı oynuyor) ve son dönüşüm aşamasında aslında yine gizlilikten ödün vermek zorunda kalabiliyorsunuz. Projenin diğer bir etkileyici özelliği ise özkaynaklı (self-funded) olması idi. Yani projenin koinleri ICO veya IEO gibi herhangi bir yöntemle satışa sunulmadı. Incognito'nun koinini (PRV), Bitcoin gibi sadece madencilik yaparak ya da daha önce kazım yapmış birisinden satın alarak elde edebilirsiniz. Evet, artık Incognito'yu etraflıca anlatmaya başlayabilirim.

 

Blokzincir ve Koin Özellikleri

Blokzincir Adı: Incognito
Mainnet Başlangıcı: Kasım 2019
Koin Sembolü: PRV
Toplam/Maximum Arz (Total Supply/Maximum Supply) Miktarı: 100.000.000
Dolaşımdaki Arz (Circulating Supply) Miktarı: ~12.000.000 (22 Ağustos)
Piyasa Değeri (Market Cap): ~13.000.000 (22 Ağustos)
Önceden Kazılmış Miktar (Premined Amount): 5.000.000 (takıma ait ve 5 yıl içerisinde peyderpey serbest kalacak)
Fiyat (Price): ~1,08 USD (22 Ağustos)

Incognito'nun en temel özelliği farklı blokzincirlere ait koin ve token varlıklarınızı anonim olarak alıcıya iletebilmeniz. Blockzincir dünyasında şu anda tek (yakın projeler var ama bu kadar kapsamlı yok) örnek. Mevcut durumda ETH, BTC, BNB, XMR, NEO, ZIL ve TOMO blokzincirlerindeki kripto varlıklarınızı anonim şekilde alıcısına aktarabilirsiniz. Nihai amaç bütün blokzincirleri (EOS, TRON, LTC vs.) bu gizlilik tabanlı ekosisteme dahil etmek.

 

Madencilik

Doğrulama Yöntemi (Validation Method): Özelleştirilmiş PoS (Proof-of-Stake)
Toplam Kazım Süresi: 40 yıl
Kazım Ödülü Azalma Aralığı: 1 yıl
Kazım Ödülü Ödeme Sıklığı: Her 350 blokta 1 (Yaklaşık 4 saat)
Mevcut Kazım Ödülü: ~10.92 PRV
Tarayıcılar (Blockchain Explorers):

• https://mainnet.incognito.org (Takım tarafından geliştirildi)
• https://incscan.io (Bir topluluk üyesi tarafından geliştirildi ama daha kapsamlı, tavsiye ederim)

Incognito'da madencilik çok kolay. Girişte bahsettiğim gibi ya tak-çalıştır cihazı alacaksınız ya da VPS veya kendi bilgisayarınıza madencilik yazılımını kuracaksınız. İki seçenek de bence kolay.

Önce VPS madenciliğini anlatayım. Incognito ağı, özelleştirilmiş bir PoS madenciliği ile doğrulama yapar. Bu sebeple Incognito'da bütün node'lar eşit şansta blok üretme hakkına sahiptir. Uzun vadede eşit sürede bütün doğrulayıcılar yakın miktarda kazım ödülü (miner reward) kazanır. Neden? Madencilik yapabilmek için tam olarak 1750 PRV (ne fazla, ne az) almanız gerekiyor. Fakat 1750 PRV alıp staking yapan bütün node'lar doğrulayıcı olmuyor. Her ~4 saatte bir hem ödül dağıtımı yapılıyor, hem de node'ların bazıları doğrulayıcı olmaktan çıkartılıyor, yerlerine kuyrukta bekleyen başkaları alınıyor. Bu işlem rastgele biçimde yapılıyor. Bu nedenle uzun bir süre staking yaptığınız halde ödül kazanamayabilir ama bir anda çokça ödül kazanabilirsiniz. Rastgelelik herhangi bir kayırma içermediği için dediğim gibi uzun vadede bütün doğrulayıcılar yakın miktarda ödül kazanıyorlar. VPS madenciliğinin adımları basit. https://we.incognito.org/t/how-to-host-a-virtual-node/194 yazısını takip ederek hemen başlayabilirsiniz. Uygulamanın arayüzü biraz değişti ama zorluk yaşamazsınız. Yaşarsanız buraya yazabilirsiniz. Uygun vaktimde yardımcı olabilirim.

Tak-Çalıştır cihazı için https://we.incognito.org/t/node/338 yazısından sipariş verebilirsiniz. Yakınlarda kampanya yaptıkları için çok satıldı, ellerinde kalmamış olabilir. Ayrıca birden fazla madenci cihazını yerleştirebileceğiniz ve genişletilebilir yuvası olan yeni bir ürün çıkartacaklar. İleride onu da tercih edebilirsiniz. https://we.incognito.org/t/pnode-tree-latest-design/884 yazısından inceleyebilirsiniz. Tak-Çalıştır madenci cihazı yani pNode (VPS kullanarak çalıştırılan node'lar ise vNode olarak isimlendiriliyor) ile 2 türlü staking yapabilirsiniz. 1750 PRV almak istemiyorsanız, hiçbir şey yapmanıza gerek yok. pNode'ı alıp çalıştırabilirsiniz. Bu yöntemin, tek dezavantajı, takım sizi fonladığı için, ödülü takımla paylaşmak durumunda olmanız. Mevcut durumda kazım ödülünün %65'ini takım, %35'ini de pNode sahibi kazanıyor. Bu yöntemi tercih etmezseniz, vNode'daki gibi 1750 PRV alıp bütün ödülü de kazanabilirsiniz. Detayları https://we.incognito.org/t/pnode-staking-mechanism/359 yazısından takip edebilirsiniz.

 

Anonim DeFi (Provide)

Madencilik işlerine hiç bulaşmak istemiyorum, "ben garanti gelir isterim arkadaş" derseniz Provide özelliği var. Detaylar için https://we.incognito.org/t/pool-v-2-aka-provide/3459 başlığını takip edebilirsiniz. Detaylarla ilgilenmem diyorsanız oranları bilmeniz yeterli. Uygulamayı indirip doğrudan gelir kazanmaya başlayabilirsiniz. Provide özelliği ile PRV'ye %28 , BTC'ye %12, Monero'ya %11, USDT ve USDC'ye %8, DAI'ye %9 ve ETH'ye %10 faiz veriliyor. Faiz ödemesi ilgili koinin/tokenın PRV karşılığı şeklinde oluyor. Vazgeçerseniz istediğiniz zaman ana paranızı ve faizini çekebiliyorsunuz. Çok büyük miktar çekimlerde sadece 1-2 gün beklemeniz gerekebilir. Onun sebebi de şu. Buraya yatırdığınız paraların bir kısmı sonra anlatacağım pDEX'e likidite sağlamak için, kalan kısmı da yeni node'larla madencilik yapmak için kullanılıyor. Çok büyük miktarlarda çekimler için node'ların bir kısmı unstake edilmesi gerekiyor. Unstake işleminden dolayı bir süre gecikme oluyor.

 

Merkezsiz Anonim Borsa (pDEX)

Uniswap, Kyber benzeri bir borsa. Zaten Uniswap ve Kyber de, pDEX'e entegre durumda. Limit emirler yok, otomatik market yapıcı (Automated Market Maker) var. Alım-satım yapacağınız koinleri seçiyorsunuz ve satmak istediğiniz miktarı giriyorsunuz. Bu kadar :) Sattığınız koinin fiyatı düşüyor, aldığınız koinin fiyatı artıyor. Detaylar için https://we.incognito.org/t/incognito-pdex/337/6 yazısına bakabilirsiniz. Bu da borsanın henüz aktif olmasa da Coinmarketcap linki:

https://coinmarketcap.com/exchanges/incognito-pdex/

Uniswap veya Kyber kullanmazsanız alım-satım 5-7 dakika arasında gerçekleşiyor. Merkezsiz ve anonim olmanın maliyeti. Uniswap ve Kyber'de ise Ethereum ağının kendisinden kaynaklı ayrıca bir yavaşlık oluyor. Bu sürede korkmayın :), merkezsiz olduğu için kimse sizin koinlere dokunamaz. Alım-satım başarılı olursa aldığınız koinler gelir, başarısız olursa sattığınız koinler geri gelir.

 

Kendi Koinini Üretme (Mint)

Bu özellik sayesinde çok çok ucuz ve kolay şekilde kendi koininizi üretebilirsiniz. İsterseniz ücretsiz olarak pDEX'te listeleyebilirsiniz. Benim de Tipcoin adında bir koinim var fakat henüz projeyi geliştiremedim. Projemin ilk halini incelemek ve belki biraz ücretsiz (blog platformunun kendisi karşılıyor) bahşiş :) vermek isterseniz buradan buyrun lütfen.

 

Geliştirici Ödülleri (Builder Rewards)

Programlamayı biliyorsanız ve Incognito blokzinciri kapsamında bir proje geliştirmek isterseniz her ay oylama ile belli miktarda geliştirici ödülleri dağıtılıyor. Detaylar için https://we.incognito.org/t/builder-rewards/3057 başlığını takip edebilirsiniz.

 

Rozet Ödülleri (Badge Rewards)

Forumda aktif olarak ve bazı görevleri yerine getirerek cüzi miktarda PRV kazanabilirsiniz. Bütün rozetler ödüllü değil, bazıları da suistimalden dolayı iptal edildi. https://we.incognito.org/badges/ linkinden rozetlere ve nasıl kazanılabileceğine ulaşabilirsiniz.

 

BONUS (Çok Çok Ucuz Ethereum Ağı Transferi) - Hükümsüzdür :)

Aşağıdaki paragraf artık geçersiz, öncesinde yazdığım gibi. Maalesef ağdan çıkış normalden biraz daha yüksek, smart contract kullanımından dolayı. Komünitede ücret isteyenlerin bir kısmı da rahatsız. Çeşitli çözüm önerileri yaptım, başkaları da yapıyor. Bakalım n'olacak? :) 

Bu başlığın ismini Bonus koydum, çünkü geçici bir durum. Muhtemelen en geç Eylül sonuna kadar -nasıl olacağı kesinleşmese de- daha yüksek ücret alınacak. Biliyorsunuz, DeFi popülaritesiyle beraber Ethereum ağındaki ücretler çoştu. 10-15$'lar artık hayal değil :) Incognito dışındaki DeFi ve DEX için yine gizli anahtarını (private key) bildiğiniz bir cüzdan gerekiyor ama onun dışındaki işlemler için varlığınızı bir kez Incognito ağına transfer ettikten sonra Incognito'nun 0.0001$ bile etmeyen transfer ücretlerini kullanabilirsiniz. Bunu nasıl yapıyorlar diyeceksiniz? Cepten yiyorlar :) Özkaynaklı olmasının avantajı ama ücretlerin bu kadar yükselebileceğini onlar da kestiremedi herhalde. Normalde daha ileride yapacaklardı bu değişikliği çünkü.

 

Cüzdan Uygulamaları

Incognito forumuna üye olmayı düşünürseniz, bana Telegram'dan emailinizi yazan bir PM atarsanız, size özel üye linkini gönderebilirim. Son olarak, burada yazdıklarımın hiçbirisi YTD (Yatırım Tavsiyesi Değildir) ve KAY (DYOR'un Türkçesi - Kendi Araştırmanızı Yapın) lütfen :)

NOT:

Binance CEO'su CZ'nin Incognito hakkındaki tweetleri:

Binance US-Incognito ortak kampanya tweeti: